Εδώ και έναν μήνα
περίπου περιηγούμαι στην Αμερική, ανακαλύπτοντας διαφορετικές πτυχές μιας χώρας
που κρύβει πολλές αντιθέσεις, καθώς ο Βορράς και ο Νότος, οι ακτές και το
μέσον, οι πόλεις και η ύπαιθρος, λειτουργούν με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Αυτό
το ταξίδι δεν το κάνω μόνος.
Είμαι τυχερός να έχω είκοσι συνταξιδιώτες από
ολόκληρη την Ευρώπη. Ανάμεσά τους είναι και τέσσερις βουλευτές, όλοι κάτω των
40. Ταξιδεύοντας μαζί τους, μαζί με τις αντιθέσεις της Αμερικής, είχα τη
δυνατότητα να επιβεβαιώσω, για ακόμα μια φορά, και τις αντιθέσεις που κρύβει
μέσα της η Ευρώπη.
Οι τέσσερις βουλευτές προέρχονται από τον Βορρά, το Νότο, τη Δύση και την Ανατολή και παρότι κάποιοι από αυτούς εντάσσονται στην ίδια ευρύτερη πολιτική ευρωπαϊκή οικογένεια (χριστιανοδημοκράτες, σοσιαλδημοκράτες κ.λπ.) εκφράζουν πολύ έντονα τις διαφορές των περιφερειών που εκπροσωπούν.
Ο Νότιος βουλευτής θα μπορούσε κάλλιστα να είναι Έλληνας. Επαγγελματίας πολιτικός, δεν έχει ασχοληθεί με τίποτα άλλο μέχρι στιγμής στη ζωή του.
Οι τέσσερις βουλευτές προέρχονται από τον Βορρά, το Νότο, τη Δύση και την Ανατολή και παρότι κάποιοι από αυτούς εντάσσονται στην ίδια ευρύτερη πολιτική ευρωπαϊκή οικογένεια (χριστιανοδημοκράτες, σοσιαλδημοκράτες κ.λπ.) εκφράζουν πολύ έντονα τις διαφορές των περιφερειών που εκπροσωπούν.
Ο Νότιος βουλευτής θα μπορούσε κάλλιστα να είναι Έλληνας. Επαγγελματίας πολιτικός, δεν έχει ασχοληθεί με τίποτα άλλο μέχρι στιγμής στη ζωή του.
Ξεκίνησε όταν ήταν ακόμα μαθητής από την κομματική νεολαία, και έχει
ακολουθήσει μια σταθερή και προδιαγεγραμμένη πορεία. Πιστό παιδί του κόμματος,
δεν αποκλίνει ποτέ από την κομματική γραμμή, ακόμα και όταν διαφωνεί, ακόμα και
όταν πρόκειται για ζητήματα που άπτονται των προσωπικών πεποιθήσεων, όπως για
παράδειγμα τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων.
Καλό παιδί αλλά φαφλατάς, προσπάθησε
να καπελώσει κάθε συζήτηση που είχαμε με Αμερικάνους πολιτικούς ή
επιχειρηματίες προκειμένου να προσελκύσει επενδυτές και να αποδείξει την
ευρυμάθειά του, όχι σε επίπεδο γνώσεων, αλλά γνωριμιών, καταλήγοντας συχνά
γραφικός και εξοργίζοντας τους Βόρειους συνταξιδιώτες μας. Στον ελεύθερο χρόνο
του έβγαζε και ανέβαζε στο Facebook φωτογραφίες που ήλπιζε ότι θα εντυπωσιάσουν
τους ψηφοφόρους, όπως το να κάνει κεφαλιές στο ποδόσφαιρο ή να οδηγεί μία
Camaro.
Η Βόρεια βουλευτής ξεκίνησε και αυτή από την κομματική νεολαία αλλά εκεί
άρχιζαν και τελείωναν οι ομοιότητές της με τον Νότιο βουλευτή. Ειλικρινής και
ωμή μέχρι παρεξηγήσεως, εξέφραζε πάντοτε ευθέως την άποψή της, χωρίς να
ασχολείται με το ποιον θα στεναχωρήσει ή ποιος θα την αντιπαθήσει, κάτι που
έκανε τόσο στο ταξίδι μας, όσο και στο κοινοβούλιο της χώρας της όπου συχνά
έχει συγκρουστεί με το ίδιο της το κόμμα.
Οργανωμένη και συστηματική, είχε την
ανάγκη να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή το πρόγραμμα και το χρονοδιάγραμμά μας.
Ξυπνούσε νωρίτερα από όλους για να πάει για τρέξιμο ή να γυμναστεί, και ήδη,
παρότι είναι κάτω από 40 ετών, σχεδιάζει πράγματα που θέλει να κάνει εκτός
πολιτικής και κοινοβουλίου.
Ο Δυτικός
βουλευτής εξέφραζε την εσωτερική σύγκρουση που βιώνει η Δυτική Ευρώπη στις
μέρες μας, καθώς η ανάπτυξη του παρελθόντος ερχόταν σε αντίθεση με την
αβεβαιότητα και την κρίση του παρόντος. Καλλιεργημένος και κοσμοπολίτης,
κατέφευγε συχνά στο χιούμορ προκειμένου να κρύψει την αμηχανία του, καθώς και
στον αυτοσαρκασμό. Έκανε συχνές και καίριες ερωτήσεις και ήταν πάντοτε πολύ
προσεκτικός στις διατυπώσεις του. Στο κοινοβούλιο ψηφίζει πάντοτε κατά
συνείδηση.
Ο Ανατολικός
βουλευτής, υπήκοος μιας χώρας που προέκυψε από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας,
ήταν ο πιο απόμακρος από όλους. Συχνά εξαφανιζόταν για να καπνίσει και σπάνια
άνοιγε το στόμα του. Είχε ανάγει την οικονομία δυνάμεων σε τέχνη και με μία και
μόνο χειρονομία ή λέξη εξέφραζε την άποψή του, χωρίς να επιχειρηματολογεί ή να
την αναλύει.
Σε ολόκληρο το ταξίδι πρέπει να έκανε μόνο μία ή δύο ερωτήσεις
κατά τη διάρκεια 80 τουλάχιστον συναντήσεων που κάναμε ανά την Αμερική. Ποτέ
δεν κατάλαβα αν αυτά που έβλεπε του προξενούσαν ενδιαφέρον ή αν τα θεωρούσε
άχρηστα και πληκτικά μέχρι αηδίας.
Ανέκαθεν με ενοχλούσαν τα στερεότυπα και αυτού του τύπου η γενικευμένη προσέγγιση, και γι’ αυτό μου πήρε πολύ καιρό να αποδεχτώ ότι, ακόμα και σήμερα, υπάρχουν κάποιες ξεκάθαρες διαφοροποιήσεις στην κοινωνική και άρα και την πολιτική συμπεριφορά, βάσει της γεωγραφικής προέλευσης.
Ανέκαθεν με ενοχλούσαν τα στερεότυπα και αυτού του τύπου η γενικευμένη προσέγγιση, και γι’ αυτό μου πήρε πολύ καιρό να αποδεχτώ ότι, ακόμα και σήμερα, υπάρχουν κάποιες ξεκάθαρες διαφοροποιήσεις στην κοινωνική και άρα και την πολιτική συμπεριφορά, βάσει της γεωγραφικής προέλευσης.
Ξαφνικά οι διαφωνίες
εντός της ΕΕ άρχισαν να φαίνονται περισσότερο βασισμένες σε πολιτισμικές και
όχι σε οικονομικές διαφορές. Άρχισα να αναρωτιέμαι αν και εμείς στην Ελλάδα
είμαστε καταδικασμένοι να συμπεριφερόμαστε σαν γραφικές καρικατούρες όπως ο
Νότιος συνταξιδιώτης μου. Υπάρχουν άλλωστε αρκετές μέσα στη Βουλή των Ελλήνων.
Με ποιον τρόπο μπορεί κανείς να σπάσει αυτόν τον φαύλο κύκλο; Πώς μπορεί ένα έθνος να αρχίσει να φιλτράρει τα χαρακτηριστικά του κρατώντας τα χρήσιμα και ουσιαστικά και πετώντας τα άχρηστα;
Με ποιον τρόπο μπορεί κανείς να σπάσει αυτόν τον φαύλο κύκλο; Πώς μπορεί ένα έθνος να αρχίσει να φιλτράρει τα χαρακτηριστικά του κρατώντας τα χρήσιμα και ουσιαστικά και πετώντας τα άχρηστα;
Θεωρητικά αυτό πρέπει να γίνεται αυτόματα,
μέσα από μία Δαρβινικού τύπου εξέλιξη των ειδών, όταν όμως το παλιό είδος είναι
τόσο στοχοπροσηλωμένο όχι στην ανανέωσή του αλλά στη διατήρηση του status quo
με κάθε δυνατό τρόπο, τότε η πιθανότητα βελτίωσης περιορίζεται σημαντικά, ενώ
οι φωνές από Βορρά και Νότο, Ανατολή και Δύση για διάσπαση πολλαπλασιάζονται
και η πιθανότητα μίας ουσιαστικής ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης απομακρύνεται.